Stanisław Noworolski "Zasady radjofonji"
Książka dla amatorów i techników, 302 rysunki i 5 tablic nomograficznych
Wydawnictwo M. Arcta w Warszawie, 1928

Przedmowa
Oznaczenia schematów
Oznaczenia literowe
Wstęp
I. Zasadnicze wiadomości z podstaw elektrotechniki.
Pole elektryczne. Napięcie. Natężenie prądu. Opór. Prawo Ohm'a. Moc prądu. Praca prądu. Sprawność. Strata napięcia. Prawo Joule'a. Pojemność. Pole magnetyczne. Histereza. Indukcja własna, czyli zjawisko samoindukcji. Opór indukcyjny. Indukcja wzajemna. Współczynnik indukcji wzajemnej. Prądy wirowe. Prąd stały. Prąd zmienny. Amplituda. Napięcie skuteczne i natężenie skuteczne. Przesunięcie fazowe. Wykreślne dodawanie prądów. Prawo Ohm'a dla prądów zmiennych. Pojemność w obwodzie; opór pojemnościowy. Indukcyjność w obwodzie; opór indukcyjny. Pojemność, indukcyjność i opór omowy w obwodzie. Transformatory. Łączenie oporów, pojemności (kondensatorów) i indukcyjności (cewek indukcyjnych).
II. Radjotelegraficzna stacja nadawcza i odbiorcza w najprostszym układzie.
Radjofoniczna stacja nadawcza. Stacja odbiorcza.
III. Drgania elektryczne.
Zamknięty obwód drgań. Rodzaje drgań. Otwarty obwód drgań. Drgania perjodyczne i wyładowania nieperjodyczne, czyli aperjodyczne. Drgania własne (swobodne) i wymuszone. Drgania harmoniczne. Warunki, wśród których mogą powstać drgania elektryczne. Tłumienie drgań, dekrement tłumienia. Zależność pomiędzy częstotliwością drgań a okresem ich trwania. Sprzężenie obwodów, współczynnik sprzężenia. Sprzężenie galwaniczne. Sprzężenie indukcyjne. Sprzężenie pojemnościowe. Sprzężenie elektromagnetyczne. Współczynnik sprzężenia. Nastrajanie obwodów. Ostrość nastrojenia. O rezonansie. Własności prądów szybkozmiennych. Rozchodzenie się po powierzchni przewodnika. Opór indukcyjny. Wzniecanie prądów w przewodnikach otwartych. Opór pojemnościowy. Straty energji z powodu prądów Foucault'a, histerezy magnetycznej i dielektrycznej.
IV. Fale elektromagnetyczne.
Wytwarzanie. Długość i amplituda. Rozprzestrzenianie się. Podobieństwo do fal świetlnych. Szybkość rozchodzenia się. Załamywanie się fal. Odbijanie się fal. Warstwa Heaviside'a. Interferencja. Zasięg. Zacienianie. Pola martwe. Zjawisko zanikania siły odbioru (fading). Rodzaje fal. Fale gasnące i niegasnące. Nastrajanie. Wykrywanie fal elektromagnetycznych.
V. Anteny nadawcze, uziemienie, przeciwwaga.
Anteny. Kształty anten. Wymiary anten. Wykonanie anten. Anteny samolotowe. Własności elektryczne anteny. Pojemność. Indukcyjność własna (samoindukcja). Fala własna anteny. Opór promieniowania anteny. Tłumienie anteny. Opór promieniowania anteny. Tłumienie anteny. Pole magnetyczne i elektryczne anteny. Moc wypromieniowana. Współczynnik sprawności anteny. Uziemienie. Przeciwwaga.
VI. Generator lampowy.
Budowa lampy katodowej. Zasada działania lampy katodowej. Charakterystyki lamp. Określenie całkowitego prądu emisyjnego. Zależność pomiędzy napięciem siatki a prądem anodowym. Zależność pomiędzy prądem anodowym a napięciem anodowym. Zależność pomiędzy prądem anodowym a prądem żarzenia i napięciem siatki. Prąd siatki. Nachylenie charakterystyki. Współczynnik amplifikacji. Opór wewnętrzny lampy. Trwałość lampy. Moc lampy, jej sprawność i straty. Moc admisyjna. Techniczne wykonanie i typy lamp nadawczych. Próżnia. Lampy z chłodzoną anodą. Układ generatorowy, lampowy. Typowy układ generatorowy. Regulacja generatora. Równoległa praca kilku lamp. Zasilanie generatora. Długość fali, moc i sprawność generatora.
VII. Generator maszynowy dla wytwarzania fal krótkich syst. Lorentz-Schmidt'a.
Trudności w budowie alternatora wielkiej częstotliwości. Maszyna jednakobiegunowa. Powielanie częstotliwości. Transformator. Modulacja. Zastosowanie.
VIII. Modulacja.
Modulator w obwodzie antenowym. Modulator, umieszczony w obwodzie siatki, względnie oddziaływający na siatkę. Sposób modulacji Heising'a. Zastosowanie kilku lamp modulacyjnych, połączonych kaskadowo. Stopień modulacji (głębokość modulacji). Wpływ modulacji na moc prądu w antenie. Niestałość fali podczas modulacji. Wyeliminowanie fali nośnej. Trudności w wyszukaniu dobrej modulacji. Mikrofony. Mikrofon różnicowy typu Western Electric Company. Mikrofon Reiss'a. Mikrofon magnetyczny. Mikrofon elektromagnetyczny "Marconi-Sykes". Mikrofon kondensatorowy. Katodofon. Amplifikatory. Urządzenie pokoju produkcyj wokalnych (studjo).
IX. Strona techniczna urządzeń stacyj nadawczych radjofonicznych.
Nadajnik radjofoniczny. Zakres fal. Moc. Zasięg. Wybór miejsca dla stacji radjofonicznej. "Studjo". Praca współczesna kilku stacyj radjofonicznych.
X. Odbiór.
Antena i uziemienie. Rodzaje anten odbiorczych i ich wymiary. Anteny pokojowe. Anteny ramowe. Użycie przewodów oświetleniowych jako anten. Zastosowanie przedmiotów metalowych jako anten. Anteny aperjodyczne. Uziemienie w stacjach odbiorczych. Zwieranie anteny z ziemią. Odbiorniki detektorowe. Nastrajanie odbiornika. Detektory kryształowe. Najprostszy odbiornik detektorowy. Detektory lampowe. Typy lamp katodowych odbiorczych. Lampy trójelektrodowe. Lampa typu R (francuska). Lampa typu RM (francuska radjo-mikro). Lampa Philips'a typu A430. Lampy angielskie typu DEQ i DEV. Lampy wieloelektrodowe. Lampy dwisiatkowe. Lampa dwusiatkowa Philips'a DVI. Lampa podwójna. Lampa Löewe'go. Lampa K.L.1 tow. Marconi'ego. Lampa z osłoniętą anodą. Lampy głośnikowe. Lampa głośnikowa tow. Marconi'ego typu L.S. 5A. Lampa głośnikowa Philips'a "Miniwatt" B406. Amplifikatory (wzmacniacze) lampowe. A. Amplifikatory wielkiej częstotliwości. Amplifikator transformatorowy. Amplifikator oporowy. B. Amplifikatory małej częstotliwości. Amplifikatory transformatorowe. Amplifikator oporowy. Amplifikator małej częstotliwości o punkcie pracy w najniższej części prostolinijnej charakterystyki, zwany "Push - Pull". Amplifikator małej częstotliwości kallirotronowy. Granice wzmocnienia. Odbiorniki lampowe. A. Odbiorniki lampowe z działaniem reakcyjnem. B. Odbiorniki reflekcyjne. C. Odbiorniki superreakcyjne. D. Neutrodyna. E. Odbiorniki superheterodynowe. F. Układy odbiorcze z lampami dwusiatkowemi. G. Układy lampowe z lampami podwójnemi. H. Odbiornik Weagant'a (sposób wykonania). I. Zasilanie lamp odbiorczych.
XI. Obsługiwanie odbiorników.
Obsługiwanie odbiorników detektorowych. Obsługiwanie odbiorników lampowych. Regulacja słuchawek. Regulacja głośnika. Obchodzenie się z baterją żarzenia. Obchodzenie się z baterją anodową. Regenerowanie lamp katodowych.
XII. Filtry elektryczne.
Zadanie. Zasada działania. Zastosowanie.
XIII. Fale krótkie.
Trudności w wytwarzaniu fal krótkich. Nadajnik Reinartz'a dla zakresu fal około 20m. Nadajnik Hartley'a dla zakresu fal od 5 do 10m. Nadajnik dla zakresu fal od 2 do 5m. Nadajnik dla fal długości mniejszej niż 1m. Odbiór fal krótkich. Kondensatory. Cewki indukcyjne. Osłony elektrostatyczne. Połączenia. Lampy. Reakcja. Antena. Uziemienie. Przeciwwaga. Odbiorniki. Odbiornik typu "Binyon". Odbiorniki reakcyjne. Układ odbiorczy dla zakresu fal od 30 do 100m. Odbiornik Hartley'a dla fal bardzo krótkich. Zastosowanie fal krótkich w kierunkowej komunikacji radjotelegraficznej względnie radjotelefonicznej. Generator. Układ antenowy Franklin'a (antena kierunkowa). Zasilanie anteny. Uziemienie. Stacja odbiorcza. Osiągnięte wyniki. Prawdopodobieństwo dalszego rozwoju.
XIV. Pomiar długości fali.
Falomierz rezonansowy. Falomierz absorbcyjny. Falomierz kwarcowy. Falomierz interferencyjny Numans'a. Pomiar fal bardzo krótkich.
XV. Sprzęt.
Kondensatory. Rodzaje kondensatorów. Cewki indukcyjne. Cewki cylindryczne. Cewki płaskie spiralne. Cewki komórkowe. Cewki o małych stratach. Cewki astatyczne, toroidalne i torusoleidalne. Cewki dławikowe. Warjometry. Transformatory. Transformatory wielkiej częstotliwości. Transformatory małej częstotliwości. Słuchawki. Typy słuchawek. Głośniki. Zasada działania. Głośniki magnetyczne. Głośniki oparte na zasadzie elektromagnetycznej. Ogniwa elektryczne mokre, suchomokre i suche Leclanche'a. Siła elektromotoryczna ogniwa, natężenie, opór wewnętrzny, pojemność i dopuszczalne obciążenie trwałe. Baterje anodowe. Akumulatory ołowiowe. Akumulatory żelazo-niklowe (zasadowe). Izolatory antenowe. Linka antenowa. Oporniki. Podstawki do cewek sprzężenia, podstawki do lamp, wyłączniki antenowe, wtyczki i zaciski.
XVI. Warszawska stacja radjofoniczna.
Położenie. Długość fali. Zasięg. Moc stacji. Wyposażenie stacji. Układ połączeń. Przyrządy do nastrajania. Prostownik. Generator główny. Generator pomocniczy. Modulator. Antena i uziemienie. Studjo.
Spis stacyj radjofonicznych
Tabele liczbowe
Skorowidz alfabetyczny
Literatura
Dostrzeżone błędy
Objaśnienie tablic nomograficznych
Tablice nomograficzne