E. Aisberg
Telewizja... ależ to bardzo proste
Rysunki marginesowe wykonał H. Guilac,
Wydawnictwa Naukowo - Techniczne, wydanie 3 uzupełnione i poprawione, nakład 20125 egz., Warszawa, 1967 [2]
Karta katalogowa dotyczy książki przekazanej mi bezpłatnie przez Władysława Serafina (SP3OKT)
W książce są omówione w bardzo przystępny sposób podstawy telewizji, zasady działania i budowy odbiorników i nadajników telewizyjnych oraz dane dotyczące telewizji kolorowej.
Książka napisana w formie pogadanek jest przeznaczona dla radioamatorów oraz dla tych wszystkich, którzy nie mając specjalnego przygotowania technicznego pragną bliżej zapoznać się z techniką telewizyjną."
- Przedmowa (5)
"Ze wszystkich cudów obecnych czasów telewizja jest niewątpliwie jednym z największych i najbardziej zdumiewających. W krajach, w których się rozpowszechnia, wprowadza ona głębokie zmiany w trybie życia zarówno jednostek, jak i całego społeczeństwa.
Już sam fakt, że udaje się przekazywać żywe obrazy z zadziwiającą wiernością, jest godny podziwu. Ci, którzy znają wszystkie trudności, jakie należało pokonać, wszystkie problemy, jakie należało rozwiązać, nie wierzą własnym oczom, patrząc na osiągnięte rezultaty.
Telewizja wyszła już z ram laboratoriów i rozpowszechniła się na wielką skalę, dokonując przewrotu w życiu milionów rodzin. Stanowi ona dla ludzkości doskonałe źródło rozrywki, nauczania, a niekiedy, niestety, również... ogłupiania.
Telewizja jest przede wszystkim cudownym narzędziem, które tak jak język Ezopa może być zużytkowane do ceków zarówno najlepszych, jak i najgorszych." - Pogawędka pierwsza - Częstotliwość wizyjna i wielka częstotliwość (7)
Fale metrowe i ich rozchodzenie się. Zasięg nadajnika telewizyjnego. Stratowizja. Boczne wstęgi modulacji. Zasada kolejnego przesyłania elementów obrazu. Sygnał wizyjny. Zniekształcenie sygnału prostokątnego i jego przemiana na sygnał sinusoidalny. Maksymalna częstotliwość wizyjna. Ciasnota w eterze. Zastosowanie fal metrowych. Stosunek częstotliwości nośnej do częstotliwości modulacyjnej. - Pogawędka druga - Podróż w przeszłość (15)
Tarcza Nipkowa. Analiza (wybieranie) obrazów. Międzyliniowość. Fotokomórki. Nadajnik obrazów. Synchronizacja. Odbiornik z lampą neonową. Wady systemów "mechanicznych" telewizji. - Pogawędka trzecia - Elektrony w próżni (21)
Elektronika. Układ działa (wyrzutni) elektronowego. Ciśnienie atmosfery na lampę katodową. Implozja. Ekran fluoryzujący. Optyka elektronowa. Skupianie za pośrednictwem pól elektrycznych. Soczewka elektryczna. Plamka świetlna. Prędkość elektronów. Ich powrót. Ekrany metalizowane. Odchylanie elektrostatyczne. Poziome i pionowe płytki odchylające. Kształtowanie obrazu. - Pogawędka czwarta - Spacer wśród pól (28)
Pole magnetyczne elektronu. Rozkład pola elektrycznego oraz magnetycznego. Oddziaływanie wzajemne pól magnetycznych. Cewki odchylające. Skupianie magnetyczne. Porównanie lamp kineskopowych o odchylaniu elektrycznym i magnetycznym. Czułość odchylania. Maksymalny kąt odchylania. - Pogawędka piąta - Piły do cięcia czasu (36)
Napięcia o kształcie zębów piły. Wytwarzanie ich za pomocą urządzenia mechanicznego. Podróż dookoła świata w ciągu dwóch godzin. Ładowanie i wyładowanie kondensatora. Stała czasowa. Krzywa wykładnicza. Generator podstawy czasu z lampą neonową. - Pogawędka szósta - Podstawy "generatorów podstawy czasu" (43)
Trzy podstawowe elementy składowe układu generatora podstawy czasu. Trioda gazowana. Generator podstawy czasu z tyratronem. Współczynnik sterowania. Regulacja amplitudy drgań. Impulsy synchronizujące. Zapoczątkowanie wyładowań. Linearyzacja za pomocą diody z prądem nasycenia. Linearyzacja za pomocą pentody. Stosowanie lamp o odwróconym zakrzywieniu charakterystyki. - Pogawędka siódma - Generatory podstawy czasu z lampami próżniowymi (51)
Wyładowanie przez lampę próżniową. Oscylator samodławny. Fazy pracy oscylatora samodławnego. Generatory podstawy czasu z oscylatorem samodławnym. Multiwibrator. Drgania o kształcie prostokątnym. Multiwibrator o sprzężeniu katodowym. Formowanie napięć o przebiegu w kształcie zębów piły. - Pogawędka ósma - Zęby piły w akcji (60)
Wzmocnienie napięć o przebiegu w kształcie zębów piły. Uzyskiwanie napięć symetrycznych. Przesunięcie fazy za pomocą lampy. Wielkość odchylających pól magnetycznych. Samoindukcja cewek odchylających. Wzrost i spadek napięcia. Wartości przepięć. Cewki o małym oporze pozornym. Transformator dopasowujący. Znaczenie izolacji. Odchylanie obrazów. Drgania pasożytnicze. Dioda absorpcyjna. - Pogawędka dziewiąta - Po stronie nadajnika (69)
Czas naświetlania elementu fotoelektrycznego. Metoda naświetlania ciągłego i przerywanego. Akumulacja ładunków. Ikonoskop. Mozaika światłoczuła. Komutator (przełącznik) elektronowy. Emisja wtórna. Superikonoskop. Ortikon obrazowy. Powielacze elektronowe. Zdjęcia przy oświetleniu promieniami podczerwonymi. - Pogawędka dziesiąta - Impulsy i fale (77)
Ogólny schemat nadajnika. Wizjer elektronowy. Kształt złożonego sygnału wizyjnego. Oddzielanie sygnałów w oparciu o amplitudy. Wygaszanie powrotów plamki. Kształt impulsów synchronizujących linii oraz obrazu. Wstęga częstotliwości wizyjnych. Emisja jednowstęgowa. Stosowane fale nośne. Widmo częstotliwości dźwięku i obrazu. - Pogawędka jedenasta - Odbiornik telewizyjny w postaci pudełek do konserw (984)
Wzmocnienie bezpośrednie lub superheterodyna. Odbiornik dźwięku. Stopnie wielkiej częstotliwości. Selektywność i oddzielanie dźwięku od obrazu. Odbiór jednowstęgowy. Odtwarzanie składowej stałej. Oddzielanie i segregowanie. Wspólne wzmocnienie wielkiej częstotliwości dźwięku i obrazu. Oddzielanie dźwięku i obrazu w superheterodynie. Wpływ zmiany częstotliwości heterodyny na dźwięk. - Pogawędka dwunasta - Mały sygnał wzrasta (91)
Wzmocnienie i selektywność. Konieczność stosowania znacznej liczby stopni wzmocnienia wielkiej częstotliwości. "Szumy" w telewizji. Ich zmniejszenie za pomocą wzmocnienia wstępnego wielkiej częstotliwości. Usunięcie sygnału lustrzanego. Stosunek L/C obwodów rezonansowych. Regulacja indukcyjności cewek powietrznych, cewek z rdzeniem magnetycznym oraz miedzianym. Opory tłumiące. Metoda rozstrajania obwodów. Kontrast. Przemiana częstotliwości. Oscylator Colpittsa. Separacja dźwięku od obrazu. - Pogawędka trzynasta - Od wielkiej częstotliwości do kineskopu (100)
Detekcja dodatnia i ujemna. Biegunowość przy 1 lub 2 stopniach wzmocnienia częstotliwości wizyjnej. Wartości elementów detektora. Montaż symetryczny. Wielkość wzmocnienia przy częstotliwości wizyjnej. Wpływ pojemności pasożytniczych. Wartość oporu obciążenia. Wyrównanie (kompensacja) szeregowe, równoległe i mieszane. Wypadkowe charakterystyki przenoszenia. - Pogawędka czternasta - Zręczna kradzież i rewindykacja (108)
Przejście napięcia poprzez kondensator. Sygnały niesymetryczne. Utrata składowej stałej. Wpływ na średnią jasność obrazu oraz na synchronizację. Układy o sprzężeniu bezpośrednim. Odtworzenie składowej stałej za pomocą diody. Lokalizacja diod odtwarzania składowej stałej. Biegunowość sygnałów jednokierunkowych. - Pogawędka piętnasta - Wydzielanie i sortowanie (115)
Konieczność wydzielania impulsów synchronizujących. Obcinanie amplitud. Miejsce separatora. Separatory z diodą równoległą oraz diodą szeregową. Układy z pentodą. Zagadnienie biegunowości. Stosowanie diody odtwarzającej składową stałą. Przekształcenie czasu trwania impulsów na amplitudy. Różniczkowanie i całkowanie. Wpływ stałej czasowej. Kształt różniczkowanych i scałkowanych sygnałów. Układy praktyczne. - Pogawędka szesnasta - Zagadnienia zasilania (128)
Zasilanie wysokim napięciem. Filtrowanie. Regulacja skupiania wiązki elektronów oraz jaskrawości. Bardzo wysokie napięcie otrzymywane za pomocą prostownika jednopołówkowego. Niebezpieczeństwa związane z bardzo wysokim napięciem oraz środki bezpieczeństwa. Napięcie zwrotne. Prostowniki stykowe. Podwajacze napięcia. Zasilanie kineskopu o odchylaniu elektrycznym. Bardzo wysokie napięcie otrzymywane z oscylatorów małej częstotliwości lub wielkiej częstotliwości. Wykorzystanie przepięć występujących przy powrotach linii. - Pogawędka siedemnasta - Aby odbierać fale (137)
Rozchodzenie się fal metrowych. Antena półfalowa. Zagadnienie przenoszenia pasma częstotliwości. Dopasowanie oporów pozornych. Opór falowy. Przyłączenie feedera. Różne typy anten. Własności anteny pętlicowej. Obrazy "widma". Anteny kierunkowe. Działanie reflektora. Direktor. Wymiary elementów biernych anteny. - Zamiast pogawędki osiemnastej - Dwa kompletne odbiorniki telewizyjne (146)
Odbiornik ze wzmocnieniem bezpośrednim. Badanie poszczególnych części składowych układu. Odbiornik telewizyjny z przemianą częstotliwości. Wzmocnienie impulsów synchronizujących. Biegunowość zróżniczkowanych impulsów synchronizujących. - Pogawędka dziewiętnasta - We wszystkich barwach (153)
Zasada trójbarwności. Rozkładanie i składanie obrazów barwnych. Jednoczesne przesyłanie trzech obrazów składowych. Metoda kolejnego przesyłania obrazów. Filtry na tarczy lub na bębnie. Zagadnienie pasma modulacyjnego. Przeplatanie ramek, linii i punktów. Zwierciadła dichroiczne. Ekrany trójbarwne. Kineskop z trzema działami elektronowymi. System kolejny z pamięcią. - Pogawędka dwudziesta i ostatnia - Kiedy to wszystko będzie duże (162)
Ograniczone wymiary kineskopów. Projekcja za pomocą obiektywu. Zagadnienie jaskrawości. Specjalne kineskopy do projekcji. Projektory oparte na odbiciu. Skiatron. Postępy telewizji. Zalety metody analitycznej. - Załącznik - Odbiorniki wielostandartowe i wielkoanałowe (166)
Materiał udostępnił Grzegorz Makarewicz, 'gsmok'