E. Aisberg
Radio i telewizja - ależ to bardzo proste
Rysunki marginesowe wykonała Catherine Aisberg,
Wydawnictwa Naukowo - Techniczne, wydanie 1, nakład 20000 + 220 egz., Warszawa, 1974 [2]
Książka zawiera podstawowe wiadomości o współczesnej technice nadawania i odbioru dźwięków i obrazów (czarno-białych i kolorowych), jak również ich rejestracji i odtwarzania.
Książka napisana w postaci pogawędek i komentarzy, podaje na początku podstawy nauki o elektryczności, co umożliwia nawet tym, którzy nie zgłębiali fizyki, zrozumienie wszystkiego, co napisane jest w dalszych rozdziałach.
Książka jest przeznaczona dla tych wszystkich, którzy nie mając przygotowania technicznego, pragną poznać zasady pracy odbiorników oraz nadajników radiowych i telewizyjnych, adapterów, magnetofonów, magnetowidów itp."
- Przedmowa (7)
- Pogawędka pierwsza. Telegraf bez drutu - Radio - Elektronika (9)
Podbój wszechświata. Wszechstronność elektroniki. Narodziny telegrafu bez drutu. Epoka radia. Rozkwit elektroniki. - Komentarze. Budowa materii (14)
Małość cząsteczek. Mikrokosmos i makrokosmos. Rozmieszczenie elektronów. Co za pustka!... Koniec obojętności. Wartościowość. Przewodniki, izolatory i półprzewodniki. - Pogawędka druga. Spacerujące elektrony (19)
Nieskończenie duże i nieskończenie małe. Wędrówka elektronów. Źródła napięcia. Umowa i prawda. Pytalski formułuje prawo Ohma. Rezystancja i rezystywność. - Komentarze. Obwody prądu stałego (24)
Wielokrotne i podwielokrotne. Zastosowanie prawa Ohma. Moc elektryczna. Spadek napięcia. - Pogawędka trzecia. Magnetyzm (26)
Przyciąganie i odpychanie. Spacer po polach. Narodziny magnetyzmu. Solenoid. Elektromagnes. Narodziny prądu elektrycznego. Prąd zmienny lub stały. Prądnica zamieniona na silnik. - Komentarze. O indukcji i reaktancji indukcyjnej (31)
Wywody na temat indukcji. Przekładnia. Działanie na samego siebie. Budowa galwanometru. Przyrządy pomiarowe. - Pogawędka czwarta. Pojemność i reaktancja pojemnościowa (34)
Ładunek przewodnika. Narodziny kondensatora. Ładowanie i rozładowanie. Wartość pojemności. Kondensatory stałe, nastawne i zmienne. Przepływ prądu zmiennego. Pojemność i reaktancja pojemnościowa. - Komentarze. Połączenia elementów (41)
Współistnienie R, L i C. Połączenia szeregowe. Połączenia równoległe. Układy złożone. Zjawisko rezonansu. - Pogawędka piąta. Obwód drgań. Fale elektromagnetyczne (46)
Ładowania i rozładowania. Podtrzymywanie drgań. Fale elektromagnetyczne. Zakresy fal. Odbiór fal. Dostrojenie i selektywność. - Komentarze. Nadajniki i odbiorniki radiofoniczne (53)
Fale akustyczne. Mikrofony. Zasada pracy nadajnika. Budowa odbiornika. Słuchawki i głośniki. - Pogawędka szósta. Od anteny ramowej do diody (58)
Anteny ramowe. Radiogoniometria. Anteny ferrytowe. Emisja elektronowa. Prostowanie prądu i detekcja. - Komentarze. Od diody do triody (65)
Temperatura i próżnia. Prędkość, natężenie i nasycenie prądu. Prostowanie dwupołówkowe. Działanie siatki. Współczynnik amplifikacji i nachylenia. Charakterystyki triody. Rezystancja wewnętrzna. Zależność między trzema parametrami. Zastosowanie triody we wzmacniaczu wielkiej częstotliwości (w.cz.). Polaryzacja przez spadek napięcia. Sprzężenie międzystopniowe. - Pogawędka siódma. Wzmacniacze m.cz. (71)
Wzmacniający detektor. Wzmacniacze m.cz. Sprzężenie oporowo-pojemnosciowe. Układ przeciwsobny. Lampowy odwracacz fazy. Katodyna. - Komentarze. Dodatnie sprzężenie zwrotne, nadawanie i lampy wieloelektrodowe (79)
Detekcja + wzmocnienie. Zalety dodatniego sprzężenia zwrotnego. Detekcja z reakcją. Układy generatorów. Zjawisko interferencji. Modulacja i nadawanie. Kłopoty z dodatnim sprzężeniem zwrotnym. Tetroda. Emisja wtórna. Pentoda. Lampy wieloelektrodowe. Heptody . Oktody. - Pogawędka ósma. Superheterodyna (85)
Kłopoty ze wzmacniaczem w.cz. Zasada superheterodyny. Przemiana częstotliwości. Od lampy dwusiatkowej do oktody. Częstotliwości lustrzane. Współbieżność. - Komentarze. Układy zasilania (91)
Parametry sieci. Prądy zasilające. Jak uzyskuje się napięcie żarzenia i napięcie anodowe. Filtracja napięcia anodowego. Kondensatory elektrolityczne. Prostowniki półprzewodnikowe. - Pogawędka dziewiąta. Zaniki odbioru i automatyczna regulacja wzmocnienia (96)
Propagacja fal. Wokół Ziemi i w kosmosie. Zasada automatycznej regulacji wzmocnienia. Zmienne nachylenia. Napięcie automatycznej regulacji wzmocnienia. Automatyka opóźniona. Ręczna regulacja głośności. - Komentarze. Półprzewodniki (103)
Zalety półprzewodników. Przewodniki, izolatory i półprzewodniki. Przewodnictwo samoistne. Fotoelektryczność. Półprzewodniki ujemne. Półprzewodniki dodatnie. Złącze n-p. Napięcie przeciwnej polaryzacji. Napięcie odpowiedniej polaryzacji. Dioda półprzewodnikowa. - Pogawędka dziesiąta. Tranzystor (108)
Atomy są nieruchome. Złącze + złącze = tranzystor. Tranzystor p-n-p. Tranzystor n-p-n. Analogia tranzystora i triody. Różne symbole graficzne. Stopień wzmacniający. Rezystancje wejściowa i wyjściowa. - Komentarze. Technologia tranzystorów (115)
Oczyszczanie półprzewodników. Grzanie w.cz. Aby uzyskać monokryształ. Proces stapiania. Dyfuzja i elektroliza. Wielka częstotliwość stwarza problemy. Metody rozwiązania problemu. Tranzystor mesa. Warstwa epitaksjalna. Proces wytwarzania tranzystora planarnego. Zastosowanie warstwy fotoczułej. - Pogawędka jedenasta. Tranzystory polowe (121)
Zjawisko zwężania. Pokrewieństwo z triodą. Nieskończenie duża rezystancja wejściowa. Nachylenie tranzystora. Polaryzacja bramki. Tranzystorowy odbiornik radiofoniczny. - Komentarze. Trzy podstawowe układy pracy tranzystorów (126)
Podstawowe układy pracy triody. Układ ze wspólnym emiterem. Układ ze wspólną bazą. Układ ze wspólnym kolektorem. - Pogawędka dwunasta. Dopasowanie wyjścia i wejścia. Ujemne sprzężenie zwrotne (129)
Podobieństwa i różnice. Dopasowanie źródła do obciążenia. Idealny sposób dopasowania wejścia do wyjścia. Przeciwdziałanie wpływowi temperatury. Zmniejszanie zniekształceń za pomocą ujemnego sprzężenia zwrotnego. Układy ujemnego sprzężenia zwrotnego. - Komentarze. Układy sprzęgające (136)
Transformatory w zakresie w.cz. i p.cz. Sprzężenie oporowo-pojemnościowe. Sprzężenie bezpośrednie. Tranzystorowy układ przeciwsobny. Z odwróceniem lub bez odwrócenia fazy. Sprzężenie mieszane. - Pogawędka trzynasta. Tranzystorowy odbiornik superheterodynowy (140)
Dodatnie sprzężenie zwrotne. Automatyczna regulacja wzmocnienia. Dioda tłumiąca. Odbiór wielu zakresów fal. Odbiornik kieszonkowy. - Komentarze. Obwody drukowane i układy scalone (145)
Narodziny obwodów drukowanych. Sposób wytwarzania. Fotografia w służbie elektroniki. Budowa układów scalonych. Wytwarzanie elementów biernych. Układy scalone MSI i LSI. Przyczyny mikrominiaturyzacji. - Pogawędka czternasta. Modulacja częstotliwościowa (148)
Ile nadajników w każdym zakresie fal? Szerokość wstęg bocznych przy modulacji częstotliwościowej. Zasięg fal metrowych. Zasada i zalety modulacji częstotliwościowej. Jak moduluje się częstotliwość? - Komentarze. Odbiór sygnałów modulowanych częstotliwościowo (154)
Wzmacniacz częstotliwości pośredniej. Wzmacniacz w.cz. i przemiana częstotliwości. Układy demodulacji. Dyskryminator. Detektor stosunkowy. - Pogawędka piętnasta. Analiza obrazów w telewizji (158)
Kino = przesyłanie obrazów w czasie. Przesyłanie kolejne w telewizji. Brak standardu międzynarodowego. Pasmo częstotliwości wizyjnych. Nadawanie sygnału telewizyjnego. Wybieranie międzyliniowe. Podstawowe zasady telewizji. - Komentarze. Lampy elektronopromieniowe (164)
Wyrzutnia elektronów. Sposoby ogniskowania. Odchylanie za pomocą pola elektrycznego. Luminescencja ekranu. Odchylanie magnetyczne. Odprowadzanie elektronów. Czy istnieje niebezpieczeństwo implozji? Ekran płaski przyszłości. - Pogawędka szesnasta. Podstawa czasu (169)
Odchylanie zębami piły. Układ podstawowy. Krzywe wykładnicze. Działanie sygnałów synchronizacji. Jonizacja tyratronu. Dobrodziejstwa nasycenia. Podstawa czasu z generatorem samodławnym. Generator samodławny tranzystorowy. - Komentarze. Lampy analizujące (177)
Wymagania, które powinna spełniać lampa analizująca. Fotoemisja i fotokonduktancja. Ikonoskop, protoplasta lamp analizujących. Superikonoskop. Ortikon obrazowy. Powielacz elektronowy. Widikon i plumbikon. - Pogawędka siedemnasta. Nadajniki i odbiorniki telewizyjne (182)
Amplituda sygnału wizyjnego. Kształt sygnału synchronizacji. Fale modulowane obrazem i dźwiękiem. Budowa nadajników telewizyjnych. Budowa odbiorników telewizyjnych. - Pogawędka osiemnasta. Fizyka i fizjologia koloru (189)
Widmo kolorów. Dodawanie kolorów. Psychologia widzenia. Postrzeganie kolorów. Przesyłanie kolorów w telewizji. - Komentarze. Zasady nadawania telewizji kolorowej (195)
Luminancja = suma chrominancji. Sygnały przesyłane w telewizji kolorowej. Kamera telewizji kolorowej. Przesyłanie trzech sygnałów. NTSC-SECAM-PAL. - Pogawędka dziewiętnasta. Odbiorniki telewizji kolorowej (199)
Odbiornik telewizji kolorowej wymyślony przez Pytalskiego. Kineskop maskowy. Wysoka precyzja. Chromatron. Obraz czarno-biały na ekranie kineskopu kolorowego. NTSC i PAL. Zasada systemu SECAM. Linie opóźniające. - Komentarze. Rejestracje i odtwarzanie dźwięków i obrazów (207)
Trzy sposoby przetwarzania. Przodkowie współczesnych płyt gramofonowych. Rejestracja na płycie. Wytwarzanie płyt. Głowice odczytujące. Film dźwiękowy. Magnetofony i płyty wizyjne. - Pogawędka dwudziesta i ostatnia. Zastosowania elektroniki (212)
Elektroniczny pomiar temperatury. Elektronika medyczna. Radar. Informatyka, automatyka, zdalne sterowanie.
Materiał udostępnił Grzegorz Makarewicz, 'gsmok'