Kategoria: Audio USA
Odsłon: 5950


Wzmacniacz mocy Marantz 40/20 W - Konsola Audio Marantz
(Raport o sprzęcie)

AUDIO, SIERPIEŃ 1956, TOM. 40, nr 8 (następca RADIO, Est. 1917).

   Jeśli przeciętny audiofil miałby zacząć budować jednostkę sterującą (przedwzmacniacz dalej nazywany konsolą sterującą lub po prostu konsolą) dokładnie według swoich najśmielszych marzeń, jeśli chodzi o wydajność, brak zakłóceń i szumów, elastyczność sterowania i ogólny wygląd, jest całkiem prawdopodobne, że zbliżyłby się do skopiowania układu firmy Marantz o nazwie Audio Consolette. Oczywiście mógłby to zrobić  jeśli miałby niezbędne doświadczenie, umiejętności i wytrwałość. A to jest właśnie to, co zrobił Saul Marantz i przez wiele miesięcy dopracowywał opisywany projekt. Rezultat był na tyle „komercyjny”, że uzasadniał pokazanie konsoli na rynku komercyjnym. Wykresy na rys. 1 pokazują dlaczego.


Rys. 1. Charakterystyki wzmacniacza Marantz i jednostki sterującej Audio Consolette.

   Biorąc pod uwagę bardzo udaną konstrukcję konsoli, logiczne było, że powinien zostać opracowany także wzmacniacz mocy o podobnych walorach użytkowych i wydajności, aby stworzyć w ten sposób kompletny zestaw audio. Wzmacniacz pokazany jest na rys. 2, a konsola sterująca na rys. 3.


Rys. 2. 40-watowy wzmacniacz mocy ze zdjętą perforowaną osłoną, aby pokazać miernik i przełącznik testowy oraz regulowane elementy sterujące.


Rys. 2a. Schemat wzmacniacza mocy. Przełącznik w obwodzie anodowym stopnia wyjściowego dostosowuje się do maksymalnych mocy wyjściowych (40 lub 20 watów), ale bez zmiany wzmocnienia układu.


Rys. 3. Konsola sterująca systemu audio w drewnianej obudowie.

   Wzmacniacz ma kilka unikalnych cech. Przede wszystkim może być używany jako 20-watowy wzmacniacz triodowy lub jako 40-watowy wzmacniacz pracujący w trybie "Ultra-Linear", przy czym wyboru dokonuje się po prostu przez naciśnięcie przełącznika. Lampy wyjściowe to 6CA7/EL34, pracujące z napięciem anodowym 465V i stałym napięciem siatki (tzw. biasem). Podświetlany miernik na podstawie wzmacniacza pozwala na prawidłową regulację "biasu", równoważenia stałych prądów anodowych w stopniu wyjściowym mocy i zbalansowania całego wzmacniacza dla prądów zmiennych. Przełącznik na panelu nad miernikiem ma cztery pozycje - NORMAL, BIAS, D.C. BAL. i AC BAL. Do regulacji każdego z trzech parametrów służą oddzielne elementy sterujące. Aby zapobiec pozostawieniu przełącznika, w każdej pozycji testowej wyjście jest zwarte, z wyjątkiem pozycji oznaczonej jako NORMAL.

   Wejście do wzmacniacza jest niezwykłe, ponieważ ma wbudowany filtr górnoprzepustowy, który służy praktycznie do wyeliminowania każdego sygnału (zakłócenia) o częstotliwości poniżej 10Hx, zmniejszając w ten sposób szkodliwy wpływ sygnałów o niskiej częstotliwości, które są czasami obecne z powodu np. wadliwego gramofonu. Dodatkowe gniazda zapewniają niższy poziom sygnału wejściowego (6dB) i eliminację filtra tam, gdzie nie jest on potrzebny. Filtr nie wpłynie jednak na słyszalną odpowiedź częstotliwościową wzmacniacza, nawet jeśli pozostanie włączony przez cały czas.

   Przy ustawieniu maksymalnej mocy równej 40W zniekształcenia wynoszą poniżej 1% do mocy 35W, nieco ponad 2% przy 40W; przy ustawieniu maksymalnej mocy równej 20W zniekształcenia pozostają poniżej 1% przy 19W, osiągając 2% przy 21W. Zniekształcenia wynoszą poniżej 0,2% przy jednej dziesiątej mocy znamionowej.

Konsola Audio (Audio Consolette)

   Jak można się było spodziewać, przedwzmacniacz należy do najbardziej wyrafinowanych, z jakimi mieliśmy do czynienia. Regulacja tonów zapewnia stosunkowo konwencjonalną zmianę charakterystyki częstotliwościowej, Układ kompensacji jest wyjątkowy, ponieważ jest bezstopniowo regulowany i niezależny od regulacji głośności. Krzywe w środkowej części pokazanej na Rys. 1 pokazują reakcję przedwzmacniacza przy 50% obrocie i przy pełnym włączeniu, z dostępnym dowolnym stopniem pośrednim. Filtr odcinający ma cztery pozycje - FLAT, 10kHz, 7kHz i 5kHz - z krzywymi przedstawionymi w górnej części rys. 1. Schemat z rys. 4 pomija przełączanie wejść w celu zaoszczędzenia miejsca, ale dostępne są trzy wejścia niskopoziomowe (mikrofon, niskopoziomowe i średniopoziomowe) oraz cztery wysokopoziomowe (tuner, TV, extra i magnetofon). Wejście magnetofonowe jest sterowane przełącznikiem suwakowym, który łączy wyjście magnetofonu z wejściem wysokiego poziomu, dzięki czemu może służyć do monitorowania podczas nagrywania na magnetofonie trzygłowym, jak również do odtwarzania z bardziej powszechnych magnetofonów dwugłowicowych. Przełącznik selekcyjny steruje zatem przez cały czas przekazywaniem sygnału do magnetofonu, a także do  wzmacniacza. Gdy przełącznik suwakowy umożliwia monitorowanie sygnału podawanego do magnetofonu a także do monitorowania.


Rys. 4. Schemat przedwzmacniacza z wyeliminowanym przełączaniem wejść.

   Konsola jest zasilana z oddzielnego źródła, pokazanego po prawej stronie na Rys. 3, które dostarcza 320 V do obwodów anodowych i 18,9 V do trzech obwodów żarzenia w układzie szeregowo-równoległym, a także do lampki kontrolnej. Oba napięcia zasilające są dobrze odfiltrowane: wysokie napięcie kondensatorem o pojemności 200μF, a zasilanie żarzenia kondensatorem o pojemności 1300μF. Gdy regulator głośności znajduje się w pozycji maksymalnej, przydźwięk (i szum) na wyjściu jest mniejszy niż 0,1 miliwolta. W pozycjach mikrofon i phono przydźwięk jest mniejszy niż 0,5 mV przy normalnych ustawieniach głośności lub ponad 66dB poniżej 1 wolta na wyjściu.

   Przedwzmacniacz gramofonowy wyposażony jest w dwa oddzielne regulatory – jeden dla tonów niskich i jeden dla tonów wysokich. Podczas korzystania z mikrofonu oba przełączniki są zwykle ustawione w pozycji FLAT. Można zastosować dowolną pożądaną kombinację korekcji niskich i wysokich częstotliwości, zapewniając pełną elastyczność, jaka może być kiedykolwiek wymagana. Podwójna regulacja głośności zapobiega przeciążeniu pierwszego stopnia regulacji tonów, jednocześnie redukując przydźwięki i szumy w stopniach pośrednich tuż przed stopniem wyjściowym wtórnika katodowego.

   Poziomy sygnału wymagane do wytworzenia 1-woltowego napięcia wyjściowego są następujące: tuner, TV, extra i taśma, 0,056V; mikrofon i phono niskiego poziomu, 1,25 miliwolta; phono średniego poziomu, 2,3 mV. Sygnał dostarczany do magnetofonu jest taki sam, jak ze źródeł wejściowych wysokiego poziomu i jest 45 razy większy od sygnału wejściowego z przedwzmacniacza gramofonowego lub mikrofonu.

   Z tych przedstawionych wartości parametrów i wykresów widać, że konsola "Audio Consolette" i wzmacniacz mocy są wyjątkowo wysokiej jakości. Wewnątrz urządzenia wykazują wszelkie dowody starannego projektowania i wykonania. Okablowanie jest dobrze i solidnie wykonane. Rozmieszczenie części jest takie, aby zminimalizować długość przewodów połączeniowych, a elementy są wysokiej jakości, czego przykładem jest np. wybór elementów sterujących Ohmite (Allen Bradley). Wartości krytyczne zarówno kondensatorów, jak i rezystorów są utrzymywane dzięki zastosowaniu komponentów o 2% tolerancji. Oba opisane urządzenia można naprawdę nazwać „układami deluxe”.

Treść artykułu dla entuzjastów lamp elektronowych udostępnił Grzegorz Makarewicz „gsmok”